مهدی غیاثی اسکویی؛ مجید آقاعلیخانی؛ فاطمه سفیدکن؛ علی مختصی بیدگلی؛ مهدی عیاری نوش آبادی
چکیده
به منظور بررسی اثر مقدار کود نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، کارایی نیتروژن و صفات مرتبط با آن در گیاه خار مقدس، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار مقدار کود نیتروژنی صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر مقدار کود نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، کارایی نیتروژن و صفات مرتبط با آن در گیاه خار مقدس، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار مقدار کود نیتروژنی صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره و پنج تراکم 5، 10، 15، 20 و 25 بوته در مترمربع بودند. اثر اصلی نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، کارایی نیتروژن، ارتفاع، شاخص سبزینگی، نسبت ریشه به ساقه و درصد نیتروژن دانه معنیدار بود. با افزایش نیتروژن مصرفی مقدار متوسط عملکرد دانه، شاخص سبزینگی، ارتفاع گیاه و درصد نیتروژن دانه تا حدی افزایش یافت، این در حالی بود که با افزایش نیتروژن، صفات کارایی زراعی، بازیافت، استفاده نیتروژن و نسبت وزن ریشه به ساقه کاهش معنیداری پیدا کردند. تراکمهای بالا موجب کاهش مقدار عملکرد دانه و شاخص سبزینگی شدند، درحالیکه از طریق افزایش نسبت وزن ریشه به ساقه و ارتفاع گیاه، کارایی نیتروژن را بهبود بخشیدند. اطلاعات جدید این مقاله درباره کارایی نیتروژن خارمقدس در مدیریت نیتروژن قابل استفاده خواهد بود.
سمانه اسدی صنم؛ محسن زواره؛ همت الله پیردشتی؛ فاطمه سفیدکن؛ قربانعلی نعمت زاده
چکیده
سرخارگل (Echinacea purpurea) پرفروش‌ترین گیاه دارویی در اروپا و ایالات‌متحده است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. این آزمایش بهصورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان در سال زراعی 1391-1392، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه زمان نشاکاری (20 فروردین، ...
بیشتر
سرخارگل (Echinacea purpurea) پرفروش‌ترین گیاه دارویی در اروپا و ایالات‌متحده است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. این آزمایش بهصورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان در سال زراعی 1391-1392، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه زمان نشاکاری (20 فروردین، 19 اردیبهشت و 18 خرداد در بهار 1392) در کرت‌های اصلی و سه تراکم بوته (7، 10 و 16 بوته در مترمربع) در کرت‌های فرعی بود. نتایج نشان داد که اگرچه تأخیر در کاشت سبب کاهش ماده خشک شاخساره، برگ و ساقه شد، ولی افزایش تراکم تا 10 بوته در مترمربع تا اندازه‌ای اثر نامطلوب تأخیر در کاشت را جبران کرده است که نشان می‌دهد تاریخ کشت زودتر و تراکم 10 بوته در مترمربع برای افزایش کمیت این ویژگی‌ها مناسب‌تر بوده‌اند. نسبت ماده خشک شاخساره/ گل< شاخساره/ ساقه< شاخساره/ برگ بود. بیشترین نسبت ماده خشک شاخساره/ ساقه و شاخساره/ (برگ+گل) مربوط به تاریخ کشت خرداد و بیشترین نسبت ماده خشک شاخساره/ گل مربوط به تاریخ کاشت اردیبهشت ماه بود. بیشترین مقدار فنل کل برگ و ساقه به ترتیب 1/51 و 9/35 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک بود که در تاریخ کشت 20 فروردین و تراکم 10 بوته در مترمربع بهدست آمد. بیشترین محتوای فنلی گل‌ها (5/56 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک) در تاریخ کاشت 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع اندازه‌گیری شد. مقدار فنل کل گل‌ها> برگ‌ها> ساقه‌ها> بود. در کل، می‌توان چنین استنباط کرد که احتمالاً نشاکاری زودهنگام سرخارگل در 20 فروردین ماه و با تراکم 10 بوته در مترمربع برای تولید ماده خشک و فنل کل از برگ‌ها و ساقه‌ها و تأخیر در کاشت تا 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع، برای تولید ماده خشک و فنل کل از گل‌ها، در شرایط این آزمایش مناسب است.
فاطمه سفیدکن؛ سیدرضا طبایی عقدایی؛ میثم انصاری؛ زهرا بهراد؛ فاطمه عسگری
چکیده
مرزۀ سهندی (Satureja sahendica Bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاههای طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به‌منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاههای ...
بیشتر
مرزۀ سهندی (Satureja sahendica Bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاههای طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به‌منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاههای طبیعی استان آذربایجان شرقی و استان کردستان جمع‌آوری و در مزرعۀ تحقیقاتی مؤسسۀ جنگل‌ها و مراتع کشور کشت شد. سپس سرشاخه‌های گلدار آنها، طی سه سال متوالی پس از کشت در مرحلۀ گلدهی کامل به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌‌سنج جرمی (GS-MS)و محاسبۀ شاخص بازداری تجزیه و شناسایی شدند. براساس نتایج، اختلاف معناداری بین توده‌های مختلف از نظر بازده اسانس وجود داشت و توده‌های با منشأ کردستان از بازده اسانس بیشتری برخوردار بودند. بیشترین بازده اسانس نیز، به‌جز برای یک توده با منشأ کردستان، از گیاهان یکساله بهدست آمد. ترکیب‌های عمدۀ اسانس در تمامی توده‌های ژنتیکی، تیمول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. بیشترین مقدار تیمول در سال دوم مشاهده شد و تقریباً تمام توده‌ها در سال دوم از کیفیت اسانس بهتری نسبت به سال‌های اول و سوم برخوردار بودند. مقدار گاماترپینن در همۀ نمونه‌های اسانس در سال دوم نسبت به سال اول کاهش و دوباره در سال سوم افزایش یافت. مقدار پاراسیمن در سه سال مورد بررسی، روند یکسانی نشان نداد. به‌طور کلی، گیاهان یکساله بازده اسانس بیشتر و گیاهان دوساله کیفیت اسانس بهتری داشتند.
کرامت اله سعیدی؛ فاطمه سفیدکن؛ علیرضا بابایی
چکیده
نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمند تیرة رزاسه و میوة آن برای دستگاه گوارش مفید است و به صورت غذا و چای استفاده می‌شود. این تحقیق به منظور بررسی برخی صفات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی میوة نسترن کوهی در ده رویشگاه شمال ایران انجام شد. برای اندازه‌گیری بتاکاروتن میوه از دستگاه HPLC و برای سنجش کربوهیدرات‌های محلول کل و آنتوسیاین کل از ...
بیشتر
نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمند تیرة رزاسه و میوة آن برای دستگاه گوارش مفید است و به صورت غذا و چای استفاده می‌شود. این تحقیق به منظور بررسی برخی صفات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی میوة نسترن کوهی در ده رویشگاه شمال ایران انجام شد. برای اندازه‌گیری بتاکاروتن میوه از دستگاه HPLC و برای سنجش کربوهیدرات‌های محلول کل و آنتوسیاین کل از دستگاه اسپکترفوتومتر استفاده شد. برای مطالعة تأثیر مناطق مختلف بر خصوصیات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی میوه روش GGE biplot به کار رفت. بین صفات مورد مطالعه در مناطق مختلف تفاوت معناداری وجود داشت. بتاکاروتن میوه بین 05/0 تا 323/0 (میلی‌گرم بر گرم وزن تر) متفاوت بود. مقدار کربوهیدرات محلول کل میوه از 9/5 تا 3/23 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار آنتوسیانین کل میوه 7/23 و کمترین مقدار آن 71/7 (میلی‌گرم بر لیتر سیانیدین-3- گلوکوزید) بود. بیشترین و کمترین مقدار TSS میوه در رویشگاههای مورد مطالعه به‌ترتیب 72/15 و 9/34 درصد بود. براساس نمودار چندضلعی، رویشگاه چالوس (IR56) بیشترین مقدار بتاکاروتن را داشت. بیشترین مقدار کربوهیدرات محلول و آنتوسیانین کل میوه در گیاهان منطقة رودبار (IR51) بهدست آمد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد طول میوه با وزن و درصد گوشت میوه همبستگی مثبت معناداری داشت. قطر میوه با وزن میوه همبستگی مثبت معناداری داشت. همچنین، کربوهیدرات محلول با آنتوسیانین کل و TSS همبستگی مثبت معناداری داشت.